CÂU LẠC BỘ HƯỚNG DẪN VIÊN 3V: Huấn luyện và khảo sát 13 tỉnh thành Đồng Bằng Sông Cửu Long

Phóng sự ngày 6 tiếp theo: KHU LƯU NIỆM NỮ TƯỚNG NGUYỄN THỊ ĐỊNH

BẾN TRE - BA TRI - GIỒNG TRÔM - KHU LƯU NIỆM NỮ TƯỚNG NGUYỄN THỊ ĐỊNH - TIỀN GIANG - LONG AN - TP.HỒ CHÍ MINH

**************************

Sau khi tham quan Khu Lăng Mộ Cụ Nguyễn Đình Chiểu, chúng tôi tiếp tục quay về huyện Giồng Trôm để tham quan Khu Lưu Niệm Nữ Tướng Nguyễn Thị Định tọa lạc tại Xã Lương Hòa.

Tập thể Câu Lạc Bộ Hướng Dẫn Viên 3V tại
Khu Lưu Niệm Nữ Tướng Nguyễn Thị Định

GIỚI THIỆU VỀ NỮ TƯỚNG NGUYỄN THỊ ĐỊNH

Bà Nguyễn Thị Định sinh ngày 15/3/1920 tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Bà là con út của 10 anh em trong gia đình nông dân giàu lòng yêu nước. Năm 1936, vừa tròn 16 tuổi, bà bắt đầu tham gia cách mạng. Hai năm sau (1938) bà được đứng vào hàng ngũ Đảng Cộng Sản Đông Dương. Cũng trong thời gian này, bà xây dựng gia đình với ông Nguyễn Văn Bích – Tỉnh ủy viên tỉnh Bến Tre, được không bao lâu thì chồng bị Pháp bắt đày đi Côn Đảo và hy sinh tại đó. Nhận được tin chồng hy sinh, lòng căm thù của bà lại nhân gấp bội. Bất chấp con còn nhỏ, gởi lại mẹ chăm sóc, bà thoát ly tham gia họat động cách mạng tại tỉnh nhà.

Năm 1940, bà lại bị Pháp bắt và biệt giam tại nhà tù Bà Rá, tỉnh Sông Bé (nay thuộc tỉnh Bình Phước). Ba năm tù cũng là ba năm họat động kiên cường, bất khuất của bà trong nhà tù. Năm 1943, ra tù trở về Bến Tre, bà liên lạc với tổ chức Đảng, chính quyền cách mạng của tỉnh và tham gia giành chính quyền vào tháng 8/1945. Tuy còn ít tuổi nhưng nhờ có ý chí kiên cường, lòng yêu nước mãnh liệt, lại nhiều mưu trí nên bà được Tỉnh ủy chọn làm thuyền trưởng chuyến đầu tiên vượt biển ra Bắc báo cáo với Đảng và Bác Hồ về tình hình chiến trường Nam bộ và xin vũ khí chi viện, mở ra “đường Hồ Chí Minh trên biển”.

Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ - Diệm ác liệt, với luật 10/59 của Ngô Đình Diệm, địch cứ truy tìm quyết liệt, chúng còn treo giải thưởng cho ai bắt được bà. Nhưng chúng đã không làm gì được bà vì bà luôn thay hình đổi dạng, có lúc giả làm thầy tu, thương buôn, lúc làm nông dân… và luôn được sự đùm bọc của những gia đình cơ sở cách mạng, của những người mẹ, người chị để qua mắt kẻ địch. Sự thắng lợi của phong trào Đồng Khởi Bến Tre (17/1/1960) đã trở thành biểu tượng kháng chiến kiên cường bất khuất, tiêu biểu cho phong trào cách mạng miền Nam, chuyển từ thế phòng ngự, bảo toàn lực lượng, sang thế tấn công, dẫn đến thắng lợi hoàn toàn. Đồng Khởi Bến Tre còn thể hiện rõ phương châm đánh địch bằng ba mũi giáp công, đặc biệt là phong trào đấu tranh chính trị, binh vận của đội quân tóc dài.

Sinh thời, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã từng nói: “Một người phụ nữ đã chỉ huy thắng lợi cuộc Đồng Khởi ở Bến Tre thì người đó rất xứng đáng được làm tướng và ở trong Bộ Tư lệnh đánh Mỹ”. Giữa năm 1961, bà được điều động về làm việc ở Bộ Tư lệnh miền Nam cho đến cuối năm 1964 với chức danh Bí thư Đảng–Đoàn, Chủ tịch Hội Phụ nữ. Năm 1965, bà được giao giữ chức Phó Tổng Tư lệnh quân giải phóng miền Nam đến năm 1975. Bác Hồ từng nói: “Phó Tổng tư lệnh quân giải phóng miềm Nam là cô Nguyễn Thị Định, cả thế giới chỉ nước ta có vị tướng quân gái như vậy. Thật vẻ vang cho cả miền Nam, cho cả dân tộc ta”.

Năm 1974, dù được phong quân hàm Thiếu tướng nhưng bà rất nhân ái, rộng lượng, bao dung, sống chan hòa với mọi người, luôn thể hiện đậm nét là một người đồng đội, người chị, người mẹ hiền, tận tụy chăm sóc mọi người từ cơm ăn, áo mặc. Đó là đức tính cách mạng của nữ tướng Nguyễn Thị Định đã được soi sáng nhân cách làm người cho thế hệ hôm nay và mai sau.

Từ sau ngày miền Nam được giải phóng, thống nhất đất nước, Bà Định đã giữ nhiều chức vụ trọng trách mới cùng Đảng và Nhà nước ta lãnh đạo thành công việc thực hiện công cuộc đổi mới, phát triển đất nước. Trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, nhất là sự nghiệp đổi mới đất nước bà quan hệ và làm việc với nhiều nước trên thế giới. Bà nhận được nhiều phần thưởng cao quý mà Đảng và Nhà nước ta cũng như thế giới đã trao tặng.

Trước lúc mất (2 ngày), bà còn đến thăm và làm việc với lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhưng do tuổi cao, sức yếu, lại thêm căn bệnh đau tim nên lúc 22 giờ 50 phút ngày 26 tháng 8 (tức 28/7 âl ) năm 1992, bà đã vĩnh biệt chúng ta và yên nghỉ tại Nghĩa trang TP.HCM.

KHU LƯU NIỆM VÀ ĐỀN THỜ

Để tri ân công lao đóng góp của nữ tướng Nguyễn Thị Định, ngày 30/8/1995, bà được Nhà nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Khu lưu niệm được xây dựng tại quê hương bà- ấp Phong Điền, xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre (cách trung tâm thành phố Bến Tre 8,5km, trên tỉnh lộ 885, về hướng Đông). Công trình này được UBND tỉnh Bến Tre giao cho Sở Văn hóa - Thông tin (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) làm chủ đầu tư bằng quyết định số 3186/QĐ-UB ngày 23/12/1999 trên phần đất có diện tích là 15.000m2.

Tiếp theo ngày 26/12/2000, lễ khởi công xây dựng được tổ chức với sự tham dự của các cơ quan, ban ngành của Trung ương và địa phương. Trãi qua ba năm xây dựng, ngày 20/12/2003, nhân dịp kỷ niệm 43 năm ngày thành lập Mặt trận dân tộc giải phóng miền

Nam

(20/12/1960 - 20/12/2003). Khu lưu niệm Nguyễn Thị Định đã được khánh thành và đưa vào sử dụng trong sự hân hoan của nhân dân trong và ngoài tỉnh. Với tổng vốn đầu tư là hơn 3,5 tỉ đồng trong đó có nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước và huy động các nguồn đóng góp từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh.

Kiến trúc xây dựng theo tín ngưỡng dân gian: mái cong, ngói vải cá với khung sườn chính là bê tông cốt thép. Mái cũng được xây dựng bằng bê tông cốt thép, cột tròn và hoa văn trang trí ở diềm mái, đầu hồi, đầu cột.

Ngày 19/5/2004, nhân kỷ niệm 119 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và làm theo lời dạy của Người: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bến Tre phối hợp với UBND xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm tiến hành trồng cây trong khu lưu niệm với các loại cây như: dương, dầu, sao…

Từ khi khánh thành và đưa vào phục vụ đến hôm nay, Khu lưu niệm Nguyễn Thị Định đã đón rất nhiều đoàn khách từ Trung ương đến địa phương với hàng trăm ngàn lượt khách. Qua đó cũng đã có rất nhiều tặng vật được lưu lại nay đây như ghế đá, độc bình, tủ, bàn, ghế, chậu kiểng, lư hương, tư liệu, hiện vật… của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh đến viếng, cúng.

Đến đầu năm 2006, phòng triển lãm về cuộc đời hoạt động cách mạng của bà được xây dựng trong khuôn viên của khu lưu niệm. Cùng lúc, Bộ Quốc phòng cũng tiến hành đúc tặng Khu lưu niệm tượng bán thân bằng đồng của Nữ tướng Nguyễn Thị Định. Tượng nặng 1.025 kg, cao 1m75, đặt trên bệ bằng đá hoa cương cao 1,5m, tác giả là Trung tá Nguyễn Phước Tùng - Bảo Tàng Lịch Sử Quân Sự Việt Nam. Ngày 08/4/2007, phòng triển lãm cùng với tượng đồng vị nữ tướng đã được khánh thành và đưa vào sử dụng. Tượng đồng được đặt trong đền thờ. Nhà triển lãm (diện tích 274,24m2, vốn đầu tư trên 01 tỉ đồng) được xây dựng ở gần cổng khu lưu niệm dùng để tiếp khách và triển lãm những hình ảnh, hiện vật liên quan đến cuộc đời của bà. Những hiện vật tiêu biểu như: chiếc xe Honda bà dùng đi công tác, sổ tay, bàn làm việc bị vết đạn cháy xém, đồng hồ, bút bi, mắt kiếng…

Ngày 12/4/2011 (mùng 10 tháng 3 năm Tân Mão), Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh đã tổ chức lễ khởi công xây dựng mới Nhà trưng bày Khu lưu niệm nữ tướng Nguyễn Thị Định. Nhà trưng bày Khu lưu niệm nữ tướng Nguyễn Thị Định là một trong những hạng mục chính thuộc dự án cải tạo và nâng cấp Khu lưu niệm nữ tướng Nguyễn Thị Định. Nhà trưng bày được xây dựng với diện tích 328m2, bao gồm 9 gian với hệ thống kết cấu móng cột, dầm sàn bằng bê tông cốt thép, mái lợp ngói, nến lát đá granit, tường xây gạch sơn nước, cửa chính bằng gỗ căm xe, cửa sổ bằng nhôm màu vân giả gỗ. Công trình do Trung tâm tư vấn kiểm định xây dựng Bến Tre thiết kế, Trung tâm Phát triển nhà đất tỉnh Bến Tre xây dựng. Ngày 18/10/2011, công trình đã tổ chức khánh thành. Nhà trưng bày đã trưng bày nhiều hình ảnh, hiện vật, tư liệu về Cô Ba Định. Tổng chi phí xây dựng gần 2,5 tỷ đồng, do Công ty Du lịch Hòa Bình (TP.HCM) tài trợ.

Mới đây, ngày 8/6/2012, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bến Tre tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà bia trong Khu lưu niệm nữ tướng Nguyễn Thị Định. Quy mô đầu tư toàn khu gồm: xây dựng mới nhà trưng bày và các hạng mục phụ trợ khác, nhà bia, khu vệ sinh, nhà nghỉ chân kết hợp với giải khát, cải tạo chỉnh trang sân đường, cây xanh, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, cấp điện, chiếu sáng và cấp thoát nước. Dự án nhằm giới thiệu cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của bà phục vụ nhân dân, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh. Nhà bia có diện tích 25m2, được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, kết cấu móng cột, dầm sàn bằng bê tông cốt thép, mái bê tông cốt thép dán ngói, nền lát đá granit, bên trong nhà bia được lắp đặt tấm bia đá và rùa làm bằng đá xanh tự nhiên. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành sau 2 tháng thi công.

Khu lưu niệm Nguyễn Thị Định là một công trình văn hóa đầu thế kỷ XXI, điểm thêm một điểm son trong công tác giáo dục truyền thống của tỉnh. Hàng năm, vào ngày 28 tháng 7 (âl), lễ kỷ niệm ngày mất của bà được tổ chức trang trọng tại đây. Công trình này để ghi nhớ công lao to lớn của Cô Ba Định đã hy sinh cả đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng phụ nữ. Việc hoàn thành sớm đưa công trình vào sử dụng sẽ góp phần giáo dục truyền thống, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của phụ nữ Việt Nam nói chung, phụ nữ Bến Tre nói riêng. Đồng thời giúp thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về truyền thống cách mạng, truyền thống yêu nước, truyền thống đấu tranh của nhân dân. Từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi người trong việc xây dựng Nhà nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây cũng là địa điểm tham quan, du lịch về nguồn nhằm giáo dục tinh thần yêu nước, truyền thống cách mạng cho các thế hệ thanh niên, sinh viên, học sinh và các tầng lớp quần chúng nhân dân trong cả nước.